Borsada vergi olup olmaması yönünde çok fazla soruların geldiği bilinmektedir. Bu konunun sorulma sebebinin altında ise kişiler için önemli bir konu yer almaktadır. Sonuçta kişiler borsa ile para kazanıp kaybetmektedirler ve bu yüzden de borsa ile ilgili olan konularda bilgi sahibi olmak istemektedirler. Bilmek istenilen konuların başında gelen
borsada vergi sorusunun cevabı olarak ise birden fazla vergi çeşitlerinin cevap olarak sunulmaktadır. Bu sunulan vergilerin başlıkları ise şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Hisse senedi vergisi
- Temettü vergisi
- Vadeli işlem ve opsiyon piyasası (VIOP) vergilendirilmesi
Borsada Bulunan Vergi Çeşitleri
Borsada vergi çeşitleri arasında hisse senedi vergisinin yer aldığı bilinir. Bu verginin borsada bulunan alış satışlar ve aynı zamanda borsadaki kar durumlarını da oluşturmada etkileri bulunmaktadır. Bu durumda oluşan karı, kişilerin gelir olarak gördükleri hakkında bilgiler bulunmaktadır. Ancak bu karın, kişiler tarafından gelir olarak kabul edilmemesi gerektiği yönünde de ifadeler bulunmaktadır. Burada bulunan hisse senetlerinin satılma işlemlerinin olması halinde yatırımcının
borsada vergi ödemesi yapma hakkının olmadığı bilinmektedir. Bu durumu kişilerin düşünmesi ve bu şekilde oluşacak durumdan dolayı da bu kârı gelir olarak gelir olarak görmemelerinin mantıklı olacağı şeklinde bir düşünce içerisine girmeleri tavsiye edilmektedir.
Stopaj ifadesine ait olan hisse senetlerinin alış ve satış işlemlerinde vergilerin bulunmadığı bilinmektedir. Burada yer alan stopaj ifadesinin ise %0 şeklinde vergisi bulunmaktadır. Bu durumlara ek olarak alım satım işlemlerinde ödemenin sadece komisyon için yapılacağı bilgisi de yer alır. Aynı zamanda hisse senedi işlemlerinden kazanılan veya kaybedilen fiyatın vergilendirilme dışında değerlendirileceği de bilinen bir durumdur.
Temettü vergisi şeklinde adlandırılan verginin borsadaki vergiler arasında bulunduğu bilinmektedir. Bu vergide geliri olan kişilerin yıllık belirlenen gelir vergisi miktarının geçilmesi hâlinde kişilerin gelir beyanında bulunmaları gerekmektedir. Ayrıca temettü gelirinin yarısı, vergiden ayrı bir şekilde tutulmaktadır.
Vadeli işlem ve opsiyon piyasası vergilendirme başlığı altında Borsa İstanbul tablo düzenlemektedir. Bu hazırlanan tabloda kişilerin sağlayacağı kazançlar ise iki çeşittir. Bunlar ise; pay ve pay endeksine dayalı sözleşmelerden elde edilen kazançlar ve pay ve pay endeksine dayalı sözleşmeler halindeki sözleşmelerden elde edilen kazançlar şeklinde sınıflandırılmaktadır.
Kar Payında Vergileme
Borsada vergi olup olmaması yönünde olan soruların cevabının kişiler için son derece önem teşkil etmektedir. Bu soruya cevap olarak verilen vergilerin de kişiler tarafından bilinmesinin önemli olduğu bilinmektedir. Bunların dışında ise kar payında vergilendirmeler de bulunmaktadır.
Şirket kurulma aşamasında bulunan ortakların görevi olan sermaye ödeme tahaddüdünü gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bu yatırma işleminin ise bir zaman sonra kişilere kâr olarak döneceği bilinmelidir. Burada bulunan kârın ise şirket ortaklarına dağıtılması önem arz ederken aynı zamanda bu aşama için de belirli durumlar bulunmaktadır.
Bu durum arasında şirketin yıl içerisindeki faaliyetlerinin sonucunda oluşan kârın üzerinden %20 oranında kurumlar vergisinin hesaplandığı bilinmektedir. Buna ek olarak ise Türk Ticaret Kanunu'nda şirketlerin kârı üzerinden yedek akçelerin de dikkate alınması yönünde bilgilerin olduğu bilinir. Bu aşamaların ardından şirketin ana sözleşmesi ve genel kurul kararı ile kar dağıtımında %15 oranında Gelir Vergisi'nin stopajı hesaplanır ve bu tutarın kar tutarı dağıtımı aşamasında kesilmesi gerekmektedir. Bu durumlara ek olarak başka gelirlerin bulunmaması ve vergiye tabi gelirin 30 bin lirayı geçmesi halinde bir sonraki yılın mart ayında kar payı oluşturanların beyanname vermelerinin gerekli olduğu da gözden kaçırılmaması gereken bir konudur.