Halka arz ilk olarak ne olduğu konusunda tam bilgi edinilmesi halinde son dönemlerde yüzde yüze yakın ve hatta bazen daha da fazla oranlarda kazanç sağlayan borsa yatırımlarıdır.
Halka arz bir şirketin tüm hisse senetlerini satışa çıkarmasının ardından o şirketin tüm yatırımcılarına hissedar olma şansı sunması anlamına gelmektedir. Kısa ve kaba bir tabir ile bir şirketin tüm hisselerinin bölünerek küçük paylara ayrılması ve satışa çıkarılması halka arz olarak tanımlanmaktadır. Bu faaliyeti gerçekleştirecek olan şirketlerin birçok birbirinden farklı sebepleri bulunmaktadır.
[caption id="attachment_69" align="aligncenter" width="1200"]
halka arz[/caption]
Halka Arz Faaliyetinin Sebepleri Nelerdir?
Halka arz oluşturacak şirketlerin birbirinden farklı ve çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Tanıma bakıldığında şirketin dağılması ve parçalanması anlamı çıkarılmış olsa da şirketini büyütmek isteyen yöneticilerde bu yönteme başvurmaktadır. Büyüme oranı olarak oldukça yüksek ve başarılı olarak değerlendirilen şirketler de bu yönteme başvurarak faaliyetleri genişletmek ve şirket yatırımlarına fon sağlamak amacını taşımaktadırlar.
Büyük ve başarılı şirketlerin halka arz talebi oluşturdukları gibi finansal açığa sahip olan şirketlerin de bu talebi oluşturdukları bilinmesi gerekmektedir. Finansal açığa sahip olan şirketler herhangi bir borçlanmaya girmeden ya da bankadan kredi talep etmeden yatırım yapmayı sürdürmek ya da borçlarını kapatmak amacı ile bu talebi oluşturabilmektedir. Genel olarak her iki şirket türü için de bakıldığında amaçların sağlandığı ve uzun bir vadede olumlu sonuçların ortaya koyulduğu bir faaliyet olarak ortaya çıkmaktadır.
Halka Arz Talebi Oluşturmanın Koşulları Nelerdir?
Halka arz talebi oluşturarak borçlarını kapatmayı veya daha büyük yatırımlar yaparak gelişmeyi sağlamak isteyen şirketlerin yerine getirmesi gereken birtakım şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar incelenerek şematik bir şekilde gösterilmek istenirse şu şekilde olacaktır:
- Halka arz talebi oluşturmak isteyen şirketlerin ilk olarak yapması gereken işlem aracı kurumlar ile iletişim kurmak olacaktır. Güvenlik temininde bulunulması amacı ile bu işlemi yerine getirmek zorunda olan şirketlerin aracı kurumlar ile anlaşarak aracılık sözleşmesi imzalaması gerekmektedir. Aracılık sözleşmesi imzalanacak olan kurumun ise halka arza yetkili olan bir kurum olma şartı bulunmaktadır.
- Aracılık sözleşmesini imzalayarak aracı kurumlar ile anlaşma sağlayan şirketin daha sonraki aşamada ise Sermaye Piyasası Kurulu ile iletişime geçmesi gerekmektedir. Aracı kurumlar ile sözleşme imzalamak zorunda olan halka arz oluşturacak şirketlerin aynı şekilde Sermaye Piyasası Kurulu ile de sözleşme imzalaması gerekmektedir. Bu sözleşme sayesinde şirketin tüm kararları ve faaliyetleri denetlenerek pay sahiplerinin hak ihlalinin önüne geçilmiş olunacaktır.
- Aracılık sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu ile sözleşme imzalandıktan sonra ise son aşama olarak Borsa İstanbul’a halka arz işlemi için başvuruda bulunulması gerekmektedir. Başvuru sonucu olumlu sonuçlanırsa ise şirketin halka arz faaliyetine başlaması için herhangi bir engel kalmayarak başlama imkanına sahip olmuştur.
Halka Arzın Şirketler İçin Olumlu Yönleri
Halka arz oluşturmuş olan şirketler farklı amaçlar ile oluşturmak ile birlikte genellikle olumlu sonuçlar elde ettikleri görülmektedir. Şirketler açısından halka arz faaliyetinin olumlu yönleri ise genel olarak şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Finansman açığı bulunan şirketlerin açıklarını kapatarak finansman sağlar
- Şirketin sermayesini güçlendirerek mali yapıya olumlu katkıları sağlar
- Yatırımcılar tarafından şirketin tanınmasını sağlayarak prestijin armasını sağlar
- Halka arz faaliyeti başlatmış olan şirketler müşteri ve pay sahipleri açısından güven ortamı sağlayarak güvenilirliği arttırır.
