Piyasa değeri bir şirketin borsada işlem gören değeri olarak tanımlanır. Piyasa değeri kavramı borsada işlem yapan kişilerin çok kullandıkları ve duydukları bir tabirdir. Ekonomi haberlerinde ve piyasalarda bahsedilen
piyasa değeri nedir nasıl hesaplanır sorularının cevaplanması konunun anlaşılması açısından gereklidir. Şirket değerinin hesaplanması konusunda farklı teknikler mevcuttur. Piyasa değeri belirlenmeden önce şirket değeri belirlenmelidir. Bu tekniklerden bazıları:
- Yeniden yapma değeri tekniği; Mevcut işletmenin yeniden kurulması gerekse her türlü maliyeti de ekleyerek detaylı bir şekilde hesaplama yapılır ve değeri bulunur.
- Tasfiye değeri tekniği; İşletmenin faaliyetlerinin çeşitli sebeplerden durması koşulunda elde kalacak olan varlıkların toplam değerini ifade eden tekniktir.
- İşleyen Teşebbüs değeri tekniği; İşletmenin bir bütün olarak değerinin hesaplanması tekniğidir. Bu durumda gelecekteki ve günümüzdeki kar payları da hesaba katılarak hesaplama yapılmalıdır.
- Bugünkü değer tekniği; İşletmenin günümüz koşullarında sahip olduğu varlıklar, giderleri, gelirleri, vergileri, stok durumu, nakit miktarı vb birçok bileşen toplamından oluşur.
Defter Değeri Nedir?
Defter değeri ve piyasa değeri arasında ilişki bulunmaktadır. Defter değeri işletmenin varlık ve borçları arasındaki farka denmektedir. Aslında özkaynak olarak da tanımlanabilir. İşletmenin mevcut borçlarından çıkan sahip olduğu tutardır. Yeni kurulan bir şirket bir kar bir zarar ediyorsa, karlılık düzenli değilse ya da zarar durumu oluşuyorsa piyasa değerinin defter değerine eşit olması ya da bu değerlerin birbirine yakın olması durumundan bahsedilir. Yatırımcıların hedeflediği kar oranına ulaşabilmesi için karlılığı yüksek olan işletmelere yönelik yatırım yapmaları gereklidir. Defter değeri hesaplamalarına bakılarak bir işletmenin gelecek vaat etme durumu belirlenebilir. Yani defter değeri gelecek için bir projeksiyon sağlar. Piyasa değeri de bu orantıda artış gösterebilir. Amaç karlılık olduğu için borsada yatırım yapan kişiler bu verilerin tamamına bakıp yatırımlarını yönlendirmelidir.
Hisse Fiyatı Hesaplaması;
Şirketin hisse fiyatı hesaplamasını yapmak yatırımcılar için en önemli konudur. Borsada işlem yapabilmek için bu hesaplar konusunda herhangi bir bilgiye sahip olmak ve yorumlayabilmek gerekir. İşletmenin faaliyet karına bakılarak hisse karı oranı hesaplaması yapılabilir. Bu durumda yıllık faaliyet karını on yılla çarptığınızda çıkan rakam işletmenin hisse fiyatı konusunda bilgi verir. Gelecekte değer kazanması beklenen işletmelerin karlılık hesaplanırken bu formülle işlem yapılır.
Piyasa Değeri ve Defter Değeri Yorumlama;
Piyasa değeri nedir nasıl hesaplanır sorularının cevabı için; Piyasa değeri / Defter değeri oranının yorumlaması yapılırken 1 değer esas alınır. 1 değerinin altında kalan oran hisse senedinin değerinin düşük olması durumudur. Aynı zamanda ucuz olarak da değerlendirilir. 1 değerinin üzerindeyse bu oran için hisse senedinin değeri artmaya başlıyor denir ve yatırımcılar için önemli olan konu budur. Hisse senedinin değerli olması ya da değerlenecek potansiyelinin görülmesi yatırımcıları bu alanda işlem yapmaya sevk eder. Hisse senedinin değeri düşükse çoğu yatırımcı bunu almak istemez. Sadece uzun vadede yatırım yapmak isteyen ve işletmenin potansiyeli olduğuna kanaat getiren yatırımcılar gelecek vaadiyle yatırımlarını yönlendirebilir. Pek tercih edilmese de olma ihtimali vardır.
Borsada yapılan işlemlerde yatırımcıların genel durumu yüksek karlılık fırsatı sunan ve hızlı dönüş alabilecekleri alanlarda işlem yapmaktır. Uzun vadede değerlendirilip, incelemeler yaparak kar elde etmek de bir alternatiftir. Borsanın genel işleyişinde yatırımcıların hisse senetlerini değerlendirmesi için ve yatırımlarını bu yönde yapmaları için işletmenin karlılığının rakamlarla görülmesi gerekir.
