Teorik eşleşme borsada satış işlemleri başlamadan önce alınan tekliflerin, açıldıktan sonra ve kapanışa kadar olan süre boyunca alınan tekliflerin minimumdan maksimuma kadar sıralandıktan sonra bir denge fiyatı oluşturulmasıdır. Bu denge fiyatı da eşleşmenin kendisidir. Borsada açılış yapılmadan alınan fiyat emirleri diyelim ki 2.50 TL ye karşılık 1000 adet satış teklifi geldi dersek, denge değeri 2.50 TL olur. Eğer diğer seansa fiyat teklifi devir ederse ve 2.40 TL’den teklifler var ise bu sefer 1001 sayılı satış için denge fiyatı 2.40 TL’den başlar. Teklif edilen fiyatlar açılış seansı başlayana kadar istenirse değiştirilebilir ya da iptal edilebilir. Çok fazla sayıda emir alındığı için bu tür değişimler genellikle fazla olur.
Teorik eşleşme borsada gün açılırken ve kapanış yapılırken, tek fiyat satışı gerçekleşeceği zaman uygulanır. Bu eşleşme fiyatı belirlenirken verilen tekliflerin dikkate alınmasından başka gelen satış emirleri, piyasa fiyatları da göz önünde bulundurulur ve denge fiyatı bu şekilde ortaya çıkar. Tek fiyat yönteminin uygulanacağı saat gelene kadar toplanan emirlerin denge rakamını belirleyici unsur olmaları da borsada yaşanan bir durumdur.
Teorik eşleşme toplanan alım teklifleri gün içerisinde seansların bitiş ve kapanışları boyunca devam eder. Yatırım yapmak isteyen kişiler bu eşleşmeleri takip eder ve verecekleri teklifleri de bu rakamlara göre belirler. Böylece nereye yatırım yapmaları gerektiğini ve teklif süreçlerini de doğru bir şekilde takip etmiş olurlar.
Teorik Eşleşme Bilgisi Nasıl Elde Edilir?
Teorik eşleşme takibi de yatırım yapmak isteyenler için oldukça önemli bir husustur. Bir teklif vermeden önce denge fiyatını görerek önceden fikir edinebilmek işletmelerin zarar etmemeleri açısından mühimdir. Bu gibi bilgileri hizmet almak isteyen kişilere sunan çeşitli firmalar vardır. Bu firmadaki yetkili kişiler size istediğiniz zaman aralığındaki denge fiyatlarını tarihe göre data şeklinde sunabilir. Bir miktar maddi ücret ile kolaylıkla bilgilenme hizmeti alabilirsiniz. Size bilgiyi verecek firmaların güvenilir olması önemlidir zira yapacağınız yatırıma göre işletmenizin geleceği de mevzu bahistir. Özellikle büyük yatırım yapacaksanız ve uzun süreli anlaşmalara varmak niyetindeyseniz önceden denge fiyatlarını araştırmanız ve bilmeniz sizin için daha iyi olacaktır.
Borsada her adım planlı bir şekilde gerçekleştiğinden her seans açılışı, kapanışı ve alım için verilen tekliflerin belirli bir süresi vardır. Alım teklifi verdiğiniz zaman seans başladığında tüm teklifler de durmuş olur ve seans devam ederken kimse tekrar fiyat veremez.
Teorik Eşleşme Fiyatlandırması
Teorik eşleşme fiyatlandırması yapılırken teklif edilen rakam örneğin 5 TL ise ve alıcı sayısı 5.000 kişi ise başlangıç fiyatı 5 TL olduğundan, eğer diğer seansta fiyat 4 TL’ye düşer ve alıcı sayısı da 4.900 kişi olsa bile denge fiyatı yine 5 TL olacaktır. Buradan başlangıç fiyatının bir denge fiyatı oluşmasında öncülük ettiği sonucunu çıkarabiliriz. Satışa çıkarılan hisselerin gün içerisinde değişim gösterebilen minimum ve maksimum denge fiyatlarına göre de bir tablo oluşturulur. Teklife katılacak firmalar da bu tablolara ulaşarak bir tahminde bulunabilir ve hangi teklifi verirlerse daha çok kar elde edebileceklerini hesaplayarak daha avantajlı konuma geçebilirler.
Borsa günü açtığında verilecek tekliflerin belirli bir süresi vardır. Sabah 9.55’e kadar emir alımları gerçekleşir ve ilk seans açılışı yapılır. Akşam 18.00’da da son kapanış için işlemler başlar ve son teklifler alınır. Seanslar arasında bazen ara verilmesi gerekebilir bu aralarda da önceki seansta verilen teklifleri inceleyebilirsiniz.